Beste definitie van bedrijfscultuur

Er zijn veel verschillende definities van organisatiecultuur - teveel. Voor deze overkoepelende term vind je er tientallen en Wikipedia is ook niet erg behulpzaam. Laten we bedrijfscultuur op een praktische manier benaderen.

Wat is bedrijfscultuur?

In plaats het op een alomvattende manier te definiëren, laten we eerst de kenmerken ervan bekijken.
Bedrijfscultuur is

• zoals een gemeenschappelijk DNA, het dient het als een referentiekader voor hoe mensen zich gedragen
• zowel de lijm die een organisatie bij elkaar houdt als het kompas dat richting geeft
• altijd aanwezig in de zin dat het er altijd is (of je het nu beheert of niet)
• samengesteld uit waarneembare elementen: architectuur, processen, bedrijfskleding, verhalen, roddels ... maar ook minder tot niet waarneembare elementen: waarden, onderliggende aannames, ongeschreven regels...
• geleerd of overgedragen via sociale interactie
• dynamisch en onderhevig aan verandering als reactie op interne of externe invloeden
• niet noodzakelijk hetzelfde in alle eenheden, subculturen kunnen bestaan

Als je de voorkeur geeft aan een meer formele definitie, vind ik die van Edgar Schein van MIT's Sloan Management school wel goed. In een verkorte versie luidt het als volgt:

Een patroon van gedeelde basisveronderstellingen die de groep leerde ... als geldig beschouwd en daarom aan nieuwe leden doorgeeft als de juiste manier om waar te nemen, te denken en te voelen

Cultuur is dus de leidraad voor een bedrijf. Het stuurt gedrag en bepaalt succes, net als een strategie.

Hoe verhoudt cultuur zich tot waarden?

In zijn boek Organizational Culture and Leadership verdeelt Schein de organisatiecultuur in drie verschillende niveaus.

Je ziet waarschijnlijk wel waarom het soms het ui-model wordt genoemd.

In deze visie zijn waarden de geschreven uitdrukkingen van een organisatiecultuur. Dus cultuur is niet gelijk aan waarden, maar waarden zijn als overtuigingen die gedrag sturen. Gedragingen die de unieke manier definiëren waarop medewerkers zich tot elkaar verhouden, tot hun werk en tot de buitenwereld.

Waarden en cultuur zijn met elkaar verbonden, maar niet gelijk. Je zou het verschil als volgt kunnen uitleggen:

Waarden zijn je uitgangspunt en cultuur is waar je mee eindigt

Waarden, samen met bedrijfstradities, rituelen en symbolen helpen mensen te begrijpen hoe ze zich moeten gedragen en hoe ze zich best onderling verhouden. Sommige organisaties hebben een reeks documenten die hun bedrijfscultuur beschrijven. Het beschrijft meestal: de missie of visie van het bedrijf, de kernwaarden en tradities, rituelen en symbolen. Noem het een bedrijfscultuur-code zo je wil.

Ben je geïnteresseerd om te leren welke soorten waarden er zijn en hoe je het best je eigen unieke set kunt definiëren? Let op het volgende bericht in onze cultuur-reeks.

Koen Schreurs

Helping HR & Management to boost company culture & engagement